Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση ταξιδεύει στην Αμπέτειο Σχολή Καΐρου

ΘΕΜΑ: «Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση ταξιδεύει στην Αμπέτειο Σχολή Καΐρου»

Τη δυναμική εξωστρέφειας της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, όπως αυτή εφαρμόζεται στην Ελλάδα, ανέδειξε η δράση με τίτλο «Το δώρο του Νείλου: Διάχυση της εκπαίδευσης για την Αειφορία σε ομογενειακά σχολεία», που υλοποίησετο ΚΠΕ Κρεστένων από 16 έως 22 Απριλίου 2013 μετά από αίτημα της Αμπετείου Σχολής Καΐρου. Η δράση αυτή – που χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και από Εθνικούς Πόρους – ήταν συνέχεια της εκπαιδευτικής επίσκεψης των μαθητών της Αμπετείου Σχολής, οι οποίοι φιλοξενήθηκαν στις εγκαταστάσεις του ΚΠΕ Κρεστένων από 1η έως 5 Απριλίου 2012, στα πλαίσια του προγράμματος «Μεσογειακά οικοσυστήματα: το παράδειγμα Ελλάδας και Αιγύπτου».

Για το 2013 η εκπαιδευτική δράση μεταφέρθηκε στην έδρα του Σχολείου, στο Κάιρο, για να δώσει έτσι τη δυνατότητα συμμετοχής στο πρόγραμμα σε περισσότερους εκπαιδευτικούς και μαθητές. Στόχοι της δράσης ήταν:

α) η εισαγωγή των εκπαιδευτικών και μαθητών του σχολείου στις αρχές και τη μεθοδολογία της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

β) η υλοποίηση περιβαλλοντικού προγράμματος για τη μυθολογία, τη φυσιολογία και τα πιθανά περιβαλλοντικά προβλήματα ενός ποτάμιου οικοσυστήματος, συγκεκριμένα του ποταμού Νείλου, σε σύγκριση με ένα άλλο ποτάμιο οικοσύστημα, όπως αυτό του Αλφειού (πρόγραμμα Π.Ε. που υλοποιεί το ΚΠΕ Κρεστένων).

Η κεντρική γεωγραφική θέση της Αμπετείου Σχολής Καΐρου στα ομογενειακά σχολεία των αραβόφωνων χωρών καθώς και η ιστορική και αδιάκοπη σχέση Ελλάδας – Αιγύπτου ανά τους αιώνες κατέστησε ιδανική την επιλογή του συγκεκριμένου σχολείου για μια τέτοια συνεργασία. Παράλληλα, τα περιβαλλοντικά προβλήματα της Αιγύπτου, η ατμοσφαιρική ρύπανση, η αστική και γεωργική ρύπανση των υδάτων, η απώλεια καλλιεργήσιμης γης, η καταβύθιση του Δέλτα εξαιτίας του φράγματος του Ασουάν, η εισχώρηση του νερού της θάλασσας στο Δέλτα, η επέκταση των πόλεων εις βάρος της καλλιεργήσιμης γης, παρείχαν πλούσιο υλικό για την υλοποίηση προγράμματος Π.Ε. Τέλος με την παρουσίαση προγραμμάτων Π.Ε. που εκπονεί το ΚΠΕ δόθηκε η δυνατότητα ανίχνευσης της αλληλεπίδρασης φυσικού και πολιτισμικού περιβάλλοντος μέσα από το παράδειγμα των δύο χωρών.

Συγκεκριμένα το πρόγραμμα Π.Ε. με τίτλο «Το δώρο του Νείλου» υλοποιήθηκε σε δύο μέρη, το θεωρητικό και το βιωματικό. Το θεωρητικό μέρος ξεκίνησε με παρουσίαση από τον κ. Πέτρο Γαβρά, Υπεύθυνο του ΚΠΕ Κρεστένων, των προγραμμάτων και δράσεων του ΚΠΕ στην Ελλάδα, ώστε να έρθουν σε επαφή οι συμμετέχοντες με τις αρχές και τη μεθοδολογία της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης γενικά, όπως υλοποιείται στην Ελλάδα, καθώς και να γνωρίσουν το ευρύτερο γεωμορφολογικό και πολιτισμικό περιβάλλον της Ηλείας μέσα από τα προγράμματα του ΚΠΕ. Στην εισήγησή της η κα Αγγελική Τσούρα, Αναπληρώτρια Υπεύθυνη του ΚΠΕ, επιχείρησε να συνδέσει το φυσικό τοπίο της κάθε περιοχής με την πολιτισμική ποικιλότητα και τις διαχρονικές μεταβολές της. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στις αξίες γύρω από τον κύκλο της ζωής που διαμορφώνονται σε ένα ιδιαίτερο γεωμορφολογικό περιβάλλον, με τους όποιους περιορισμούς και όρια θέτει αυτό. Εστίασε σε θέματα όπως η ιερότητα των τοπίων, με το παράδειγμα του Αλφειού και της Ιερής Άλτης για την Ολυμπία και του Νείλου για την Αίγυπτο, ως θεσμού ανάδειξης και προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος. Στη συνέχεια ο κ. Κώστας Γιαννίρης, μέλος της Παιδαγωγικής Ομάδας του ΚΠΕ, εστίασε στην πολυδιάστατη σημασία του Νείλου για την Αίγυπτο μέσα από μυθολογικά, ιστορικά και γεωμορφολογικά στοιχεία. Επεσήμανε τις διαχρονικές σχέσεις των δύο χωρών μέσα από τις αναφορές Ηρόδοτου και Ευριπίδη. Επικεντρώθηκε στην προσφορά του Νείλου στη βιοποικιλότητα, τη χλωρίδα, την πανίδα, τα προστατευόμενα είδη αλλά και τη συμβολή του στον πολιτισμό του τόπου, θέματα τα οποία συζητήθηκαν εκτενώς με εκπαιδευτικούς και μαθητές. Αναφέρθηκε στα περιβαλλοντικά προβλήματα του ποταμού και επιχείρησε συγκριτική μελέτη των στοιχείων αυτών με τα αντίστοιχα του ποταμού Αλφειού. Τέλος έκανε ιδιαίτερη αναφορά στις επιπτώσεις των φραγμάτων για την οικονομική και κοινωνική ζωή των περιοχών δημιουργίας τους με χαρακτηριστικό παράδειγμα το φράγμα του Ασουάν για την Αίγυπτο και του Αλφειού για την Ελλάδα.

Στο βιωματικό μέρος του προγράμματος οι συμμετέχοντες μαθητές ήρθαν σε επαφή με τη γεωμορφολογία του ποταμού Νείλου, εντόπισαν και κατέγραψαν την αλληλοσύνδεση και αλληλεπίδρασή του με τον αστικό ιστό του Καΐρου και πήραν δείγματα νερού από διάφορες περιοχές για να τα αναλύσουν. Στη φάση αυτή, όπως και σε όλη τη διάρκεια του Προγράμματος, ιδιαίτερη ήταν η συμβολή και του Συντονιστή Εκπαίδευσης Β. Αφρικής και Μ. Ανατολής με έδρα το Κάιρο κου Παύλου Καπίδη, καθώς και των εκπαιδευτικών της Αμπετείου Σχολής Καΐρου και ιδιαιτέρως της Διευθύντριας κας Χρύσας Δελή.

Στη συνέχεια οι μαθητές χωρισμένοι σε ομάδες συμμετείχαν σε τρία παράλληλα βιωματικά εργαστήρια, τα οποία συντόνισαν οι εκπαιδευτικοί του ΚΠΕ και στα οποία αξιοποιήθηκαν όλα τα στοιχεία, που είτε δόθηκαν στις θεωρητικές εισηγήσεις είτε συγκεντρώθηκαν κατά την παρατήρηση του Νείλου. Έγιναν χημικές αναλύσεις των δειγμάτων νερού που είχαν πάρει οι ομάδες από το ποτάμι, αναλύθηκαν οι δυνατότητες παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και αναζητήθηκαν οι θετικές και αρνητικές επιπτώσεις των φραγμάτων. Τέλος οι μαθητικές ομάδες παρουσίασαν τις εργασίες και τα συμπεράσματά τους στην ολομέλεια, όπου και αξιολογήθηκε όλο το πρόγραμμα.

Η δράση στο σύνολό της άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις σε όλους τους συμμετέχοντες, όπως αποτυπώθηκε και στα φύλλα αξιολόγησης. Οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί του ομογενειακού Σχολείου θεώρησαν θετική και δημιουργική την όλη εμπειρία και ζήτησαν τη συνέχιση της συνεργασίας και πιθανά την επέκτασή της και σε άλλες εκπαιδευτικές μονάδες της ομογένειας στην Αίγυπτο.

Η Παιδαγωγική Ομάδα του ΚΠΕ Κρεστένων – που βίωσε ως σημαντική και ελπιδοφόρα την εμπειρία αυτή – θέλει ιδιαίτερα να ευχαριστήσει την Ιερά Μονή Σινά, Φορέα που εποπτεύει την Αμπέτειο Σχολή Καΐρου, για τη συνεργασία της, την Ομογενειακή κοινότητα Καΐρου για τη θερμή φιλοξενία της και τους συναδέλφους εκπαιδευτικούς για τη συνδρομή τους στην υλοποίηση του προγράμματος. Ιδιαίτερα οφείλει θερμές ευχαριστίες στο Σεβασμιότατο Αρχιεπίσκοπο Ι. Μ. Σινά κ.κ. Δαμιανό, στον προϊστάμενο των εποπτευόμενων από την Ι. Μονή εκπαιδευτικών μονάδων κ. Νικόλαο Βαδή και στον κ. Χρήστο Καβαλή, Πρόεδρο της Ομογενειακής κοινότητας. Επίσης οφείλει ιδιαίτερες και θερμές ευχαριστίες στο Συντονιστή Εκπαίδευσης Β. Αφρικής και Μ. Ανατολής κ. Παύλο Καπίδη, καθώς και στη Διευθύντρια της Αμπετείου Σχολής κα Χρύσα Δελή, χωρίς την αδιάκοπη συμβολή και την αμέριστη συμπαράσταση των οποίων δε θα μπορούσε να υλοποιηθεί η εκπαιδευτική αυτή δράση .